2020 was ons eerste volledige werkjaar in de nieuwe samenstelling van de MORA. Tot onze spijt is dit niet de reden geworden waarom 2020 zo’n bijzonder jaar was. Ook op het beleidsdomein Mobiliteit en Openbare werken had de pandemie een bijzonder grote impact. Hoe groot en structureel de effecten zullen zijn zal nog moeten blijken. Op initiatief van het Vlaams Parlement hebben we kunnen meedenken over mogelijke nieuwe regelingen voor het Openbaar Vervoer in tijden van pandemie. Geen eenvoudig maatschappelijk debat.
Dank zij de technologie, maar ook dank zij een goede samenwerking tussen onze leden en de actoren betrokken bij de beleidsvorming slaagden we erin om in deze uitdagende periode 17 adviezen en 2 rapporten binnen de gevraagde termijn aan de Vlaamse Regering en het Vlaams Parlement op te leveren. Maar we moeten ook eerlijk toegeven dat de digitale omgeving waarin we hebben moeten werken ook zijn beperkingen heeft. Het overleg om over belangrijke maatschappelijke thema’s consensus te bereiken noodzaakt vaker dan niet een traditionele samenkomst.
Het mobiliteitsverslag 2020 belichtte wat later op het jaar ook duidelijk werd, de fiets zal in de nabije toekomst een sleutelrol spelen in de omslag naar een meer duurzaam mobiliteitsgebruik. In een aantal van onze adviezen verwelkomen we dan ook de toegenomen ondersteuning die deze omslag bij de Vlaamse Regering geniet.
Samen met het departement MOW voerden we toekomstverkenningen uit met het oog op de totstandkoming van een brede en gedragen mobiliteitsvisie voor 2040. Desalniettemin merken we bij onze leden en in onze adviezen een vraag om het accent van het beleid te verleggen van het uitwerken van plannen en visiedocumenten naar het activeren, afstemmen en versnellen van concrete realisaties op het terrein.
De werkzaamheden in de MORA-commissies Goederenvervoer en Personenvervoer hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan het adviesproces. De inbreng van de sectorale expertise vanuit de commissies en het meer globale perspectief van de Algemene Mobiliteitsraad konden een waardevolle input leveren aan de beleidsvoorbereiding. De eerlijkheid gebiedt te stellen dat de taaklast die de MORA-integratie met zich meebrengt, op de limieten van de capaciteit van het secretariaat stoot.
Tot slot wil ik alle leden van de Mobiliteitsraad en de commissies bedanken voor hun inzet en bereidheid om het streven naar een goed advies in consensus keer op keer waar te maken. Dat we hiervoor in toenemende mate kunnen rekenen op de input en ondersteuning van het departement MOW stemt mij optimistisch voor het komende jaar.
Daan Schalck
voorzitter MORA
Leeswijzer
Het jaarverslag geeft op een overzichtelijke en aantrekkelijke manier de belangrijkste activiteiten weer. Via de navigatie in de balk wissel je gemakkelijk tussen de verschillende onderdelen.
Via de pijltjes blader je pagina per pagina naar voren of naar achteren. Via het pagina-icoontje blader je doorheen het hele jaarverslag van pagina naar pagina. Je kan via de thuisknop steeds terug naar het begin van het jaarverslag. De teller toont op welke pagina je je bevindt. Het hamburgermenu geeft de onderverdeling in werkthema's.Jaarverslag Mobiliteitsraad
Werking in cijfers
| adviezen 2020 |
adviezen op vraag |
adviezen op eigen initiatief |
rapporten |
Adviesvragers: in 2020 kreeg de Mobiliteitsraad van 3 Vlaamse ministers en van 2 overheidsorganisaties adviesvragen binnen. De meeste adviezen werden gevraagd door minister Lydia Peeters.
| Peeters |
Demir |
Diependaele |
De Werkvennootschap |
Vlaams Parlement |
|
Adviesthema’s
| beleid en planning |
goederenvervoer |
personenvervoer |
mobiliteit in haar omgeving |
Vergaderingen 2020
De Algemene Mobiliteitsraad kwam 10 maal samen. De Commissie Personenmobiliteit en de Commissie Goederenvervoer, Logistiek en Internationale knooppunten kwamen respectievelijk 11 en 9 maal samen. Daarnaast organiseerde de MORA het overleg met TomorrowLab over de Mobiliteitsvisie 2040. Hiervoor werd 9 maal samengekomen. Voorts is de nieuwe wegencategorisering toegelicht en besproken in een ad hoc werkgroep.
Samenstelling MORA
De werking van de MORA wordt geregeld door de bepalingen in het Bestuursdecreet van 7 m.b.t. de Strategische Adviesraden regelt en het oprichtingsdecreet van de Mobiliteitsraad Vlaanderen dat op 21 december 2018 door het Vlaams Parlement werd aangepast. Zo werden de Vlaamse Havencommissie en de Vlaamse Luchthavencommissie geïntegreerd in een algemene Mobiliteitsraad. Als gevolg daarvan krijgt de Mobiliteitsraad vanaf juni 2019 een nieuwe samenstelling. Voortaan bestaat de MORA uit één Algemene Mobiliteitsraad en twee commissies : De Commissie Goederenvervoer, Logistiek en Internationale Knooppunten en de Commissie Personenmobiliteit.
De Algemene Mobiliteitsraad draagt de eindverantwoordelijkheid voor het proces en het advies. Hij bestaat naast de voorzitter uit zes vertegenwoordigers van de Vlaamse interprofessionele sociale partners, vier vertegenwoordigers van overkoepelende mobiliteitsverenigingen, twee vertegenwoordigers van de lokale besturen, een vertegenwoordiger van de vier Vlaamse havens, een expert innovatie. Ook de voorzitters en vicevoorzitters van de MORA-commissies zijn in deze raad vertegenwoordigd.
De MORA-commissies bepalen grotendeels de inhoudelijke werking van de MORA. De Commissie Goederenvervoer, Logistiek en Internationale Knooppunten en de Commissie Personenmobiliteit bestaan uit vertegenwoordigers van 10 sectorale sociale partners, operatoren van vervoersmodi zoals havens, spoorbedrijven en luchthavens die onafhankelijk van de Vlaamse Overheid opereren en van mobiliteitsmiddenveldorganisaties. In elke commissie zetelen twee experten en twee vertegenwoordigers van kennisinstellingen.
De officiële samenstelling van de MORA is deze die verschenen is in het Belgisch Staatsblad. Deze wordt hieronder weergegeven.
Dagelijks bestuur
- Voorzitter
- Schalck Daan
- Algemeen secretaris
- Van Thillo Frank
- Leden dagelijks bestuur
- Callens Wies, voorzitter Commissie Personenmobiliteit
- Repriels Koen, ACV
- Smagghe Danny, Touring
- Verkinderen Lode, voorzitter Commissie Goederenvervoer, Logistiek en Internationale knooppunten
- Vertriest Miguel, Netwerk Duurzame Mobiliteit
- Vertegenwoordigers voorgedragen door de SERV
- Goekint Jochen, UNIZO
- Hertog Peter, Vlaams ABVV
- Meulemans Bert, Landelijke Gilden
- Repriels Koen, ACV
- Sannen Goedele, VOKA
- Van Waeyenberg Ulrike, ACLVB, Vlaamse Regionale
- Vertegenwoordiger aangeduid door de havenbedrijven
- Verlinden Tom, Havenbedrijf Antwerpen
- Vertegenwoordigers van de mobiliteitsverenigingen
- Popelier Geert, VAB
- Smagghe Danny, Touring
- Spruyt Laurien, Bond Beter Leefmilieu vzw
- Vertriest Miguel, Netwerk Duurzame Mobiliteit
- Vertegenwoordigers van de lokale besturen
- Debruyne Erwin, VVSG
- Silvestrini Monica, VVP
- Vertegenwoordiger organisatie uitzonderlijke expertise mobiliteit en innovatie
- Geysels Liesbeth, VIL
Leden raad
Plaatsvervangende leden
- Vertegenwoordigers voorgedragen door de SERV
- Betz Steven, VOKA
- Copers Caroline, Vlaams ABVV
- Quisthoudt Erik, ACLVB, Vlaamse Regionale
- Rosvelds Sandra, Beweging.net
- Van der Velden Marleen, Landelijke Gilden
- Vancompernolle Mia, UNIZO
- Vertegenwoordiger aangeduid door de havenbedrijven
- Orlans Chantal, Port of Zeebrugge
- Vertegenwoordigers van de mobiliteitsverenigingen
- Aguililla Maria, Touring
- Bienstman Mathias, Bond Beter Leefmilieu vzw
- Fivez Sarah, Netwerk Duurzame Mobiliteit
- Junes Joni, VAB
- Vertegenwoordigers van de lokale besturen
- De Beucker Mathias, VVP
- Vijverman Lieve, VVSG
- Vertegenwoordiger organisatie uitzonderlijke expertise mobiliteit en innovatie
- Van der Perre Peter, Its Belgium
Dagelijks bestuur
Het dagelijks bestuur komt samen wanneer er onderwerpen erg operationeel of hoogdringend moeten behandeld worden. Het dagelijks bestuur bestaat uit de voorzitter, de commissievoorzitters 2 leden behorende tot de vertegenwoordigers van de SERV en 2 leden die behoren tot de groep van mobiliteitsverenigingen.
- Voorzitter
- Callens Wies
- Vicevoorzitter
- Baart Els, ACV Openbare diensten
Leden
- Vertegenwoordigers voorgedragen door de SERV
- Bergers Carine, FBAA
- Coolbrandt Jan, ACV Openbare diensten
- Mouton Sander, ACV Transcom
- Roelandt Werner, Vlaams ABVV
- Steenberghen Pierre, GTL Taxi
- Van Aken Eliene, Alfaport VOKA
- Van Bastelaere Pieter, TRAXIO Vlaanderen
- Van Dun Kim, Federdrive
- Van Waeyenbergh Ulricke, ACLVB, Vlaamse Regionale
- Vanden Eede Stephanie, BTB-ABVV
- Vertegenwoordigers van de middenveldverenigingen en operatoren van personenvervoer
- Beulens Marcel, LEM Oostende nv
- Callens Wies, Fietsersbond
- Christiaens Jan, Mobiel 21 vzw
- Dutry Chris, Gezinsbond
- Keppens Marc, Voetgangersbeweging vzw
- Köse Esen, Taxistop vzw
- Peuteman Frank, Bond Trein- Tram en Busgebruikers vzw
- Van Nunen Carlos, Brussels Airport Company
- Van Gool Frank, Renta vzw
- Vansevenant Merel, Autodelen.net vzw
- Wuyts Bart, NMBS
- Vertegenwoordigers organisatie uitzonderlijke expertise domein personenmobiliteit
- Baert Wout, Fietsberaad Vlaanderen
- De Roeck Marijke, Stad Antwerpen
- Deskundigen met expertise personenmobiliteit en innovatie
- Macharis Cathy, MOBI
- Witlox Frank, Ghent University-Department of Geography
Plaatsvervangende leden
- Vertegenwoordigers voorgedragen door de SERV
- Baart Els, ACV Openbare diensten
- Burm Raf, BTB
- Cardyn Amélie, Agoria
- De Pauw Nicole, GTL Taxi
- Lambrecht Sarah, Vlaams ABVV
- Lannoo Steven, ICB
- Maes Elke, ACV Puls
- Martens Michel, Febiac
- Van de Sande Caroline, ACLVB, Vlaamse Regionale
- Westelinck Patrick, FBAA-VRA
- Vertegenwoordigers van de middenveldverenigingen en operatoren van personenvervoer
- Beurms Sarah, Fietsersbond
- Bossaert Elke, Brussels Airport Company
- Maroy Pauline, Renta vzw
- Seeuws Bram, Autodelen.net vzw
- Sels Gerd, NMBS
- Snoeckx Lieve, Voetgangersbeweging vzw
- Stoffels Arne, Taxistop vzw
- Van den Broeck Els, Mobiel 21 vzw
- Van Hecke Marion, Bond van Trein- Tram en Busgebruikers vzw
- Valgaeren Elke, Gezinsbond
- Vanpraet Ann, LEM Oostende nv
- Vertegenwoordigers organisatie uitzonderlijke expertise domein personenmobiliteit
- Van Der Perre Peter, Its
- Van Geelen Hinko, Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw
- Voorzitter
- Verkinderen Lode
- Vicevoorzitter
- Van Aeken Eliene
Leden
- Vertegenwoordigers voorgedragen door de SERV
- De Hondt Twain, Bouwunie
- De Maegt Isabelle, Febetra
- Maes Elke, ACV Puls
- Mouton Sander, ACV Transcom
- Roelandt Werner, Vlaams ABVV
- Tielemans Sophie, Comeos
- Van Aken Eliene, Alfaport VOKA
- Van Waeyenberg Ulrike, ACLVB, Vlaamse Regionale
- Vanden Eede Stephanie, BTB-ABVV
- Verkinderen Lode, Transport en Logistiek Vlaanderen
- Vertegenwoordigers van de middenveldverenigingen en operatoren van goederenvervoer
- Beulens Marcel, LEM Oostende nv
- Coeck Chris, Havenbedrijf Antwerpen
- Declerck Dirk, Haven Oostende nv
- Gilis Pierre, Bond van Trein- Tram en Busgebruikers vzw
- Hegge Paul, Lineas
- Herman Charlotte, North Sea Port
- Keirens Geert, Air Cargo Belgium vzw
- Polmans Steven, Brussels Airport company
- Rycquart Daisy, Kenniscentrum Binnenvaart
- Van de Venne Ghanima, Port of Zeebrugge
- Vertegenwoordigers organisaties uitzonderlijke expertise, havens, luchthavens, goederenmobiliteit of logistiek
- Lagey Peter, VIL
- Deskundigen goederenmobiliteit, logistiek en innovatie
- Sys Christa, Universiteit Antwerpen
- Verlinde Sara, MOBI
Plaatsvervangende leden
- Vertegenwoordigers voorgedragen door de SERV
- Burm Raf, BTB
- Fonteyn Freija, Transpsort en Logistiek Vlaanderen
- Geers Jan, VEGHO-VOKA Oost-Vlaanderen
- Cousée Dieter, APZI-VOKA West-Vlaanderen
- Gielis Wannes, ACV Puls
- Huybrechts Gert, Vlaamse Confederatie Bouw
- Lambrecht Sarah, Vlaams ABVV
- Masschelein Hilde, Bouwunie
- Van Den Abbeele Marian, ACV Transcom
- Van de Sande Caroline, ACLVB, Vlaamse Regionale
- Vertegenwoordigers van de middenveldverenigingen en operatoren van goederenvervoer
- Allaert Jan, Haven Oostende nv
- Buelens Gisele, Kenniscentrum Binnenvaart
- Heylen Erik, Bond Van Trein- Tram en Busgebruikers vzw
- Van Cauwenberghe Patrick, Port of Zeebrugge
- Van Gelder Sara, Brussels Airport Company
- Van Hove Suzy, Air Cargo Belgium vzw
- Van Parys Peter, North Sea Port
- Van den bosch Philip, Lineas
- Vanpraet Ann, LEM Oostende nv
- Verlinden Tom, Havenbedrijf Antwerpen
- Vertegenwoordigers organisaties uitzonderlijke expertise, havens, luchthavens, goederenmobiliteit of logistiek
- Sel Steve, VIL
Voorzitter
- Daan Schalck
Medewerkers
Algemeen secretaris
- Frank Van Thillo
Studiedienst
- Hans Bonnarens
- Koen De Meyer
- Jean-Pierre Merckx
- Nico Milo
- Karen Sas
- Ann Wuyts
Het Mobiliteitsverslag
De MORA brengt jaarlijks een mobiliteitsverslag uit. Het Mobiliteitsverslag 2020 stond volledig in het teken van de fiets.
Het fietsgebruik zelf, inclusief het elektrisch fietsen neemt toe. De fietsinvesteringen zijn de voorbije jaren systematisch verhoogd. Het Vlaams Regeerakkoord 2019-2024 geeft een prominente rol aan de fiets als antwoord op de toenemende mobiliteitsdruk. De fiets heeft met andere woorden een centrale plaats in het maatschappelijk debat verworven.
Klik op de afbeelding om het Mobiliteitsrapport 2020 te downloaden.
In het Mobiliteitsverslag gaat de MORA vanuit een aantal maatschappelijke perspectieven na hoe en waar het toegenomen potentieel dat het fietsen in zich draagt, nog verder kan worden uitgediept en of de beleidsvisie op fietsen als volwaardig vervoersalternatief nog verder verbreed kan worden. De Raad doet in het verslag ook aanbevelingen met de bedoeling een bijdrage te leveren aan het sneeuwbaleffect dat de Vlaamse Regering in haar regeerakkoord voor ogen heeft.
Volgende thema’s worden in het verslag verder uitgediept:
- De fiets in het ruimtelijk beleid
- Het fietsinfrastructuurbeleid
- Fiets en de verkeersveiligheid
- Fiets in het woon-werkverkeer
- Fietsbereikbaarheid van de economische poorten
- Goederenvervoer met de fiets
- Evolutie of revolutie in het Vlaams fietsbeleid
De toenemende aandacht voor het gebruik van de fiets vertaalde zich de voorbije jaren onder meer in een forse toename van de budgettaire middelen voor fietsinfrastructuur. De grootste uitdaging is om de aangekondigde toename van de middelen voor fietsinfrastructuur zo snel mogelijk beleidsmatig te verankeren en de ambities met betrekking tot de fietscapaciteit duidelijk vast te leggen. Het Geïntegreerd Investeringsprogramma (GIP) is volgens de MORA het geschikt instrument om de aangekondigde middelen concreet te verankeren.
De MORA ziet nog een groot potentieel in de fietsbereikbaarheid van de Vlaamse Economische Poorten. Door de uitgebreide tewerkstelling en de specifieke omgevingsfactoren is er op deze locaties veel potentieel aanwezig om de noodzakelijke quick wins te realiseren. De Vlaamse Regering krijgt hier een uitgelezen kans om het concept ‘Logistiek hart van Europa’ te verduurzamen
Jaaroverzicht Vlaamse havens
Sinds de Vlaamse Havencommissie werd geïntegreerd in de MORA wordt “De Vlaamse havens – Feiten, statistieken en indicatoren” door de MORA gepubliceerd. De publicatie bestaat sinds 2009 in de huidige vorm en maakt jaarlijks een overzicht van de feiten en cijfers over de Vlaamse havens. De publicatie wordt ondersteund door het Departement Mobiliteit en Openbare Werken.
Klik op de afbeelding om het Jaaroverzicht gratis te bestellen in papieren vorm (zolang de voorraad strekt) of te downloaden als pdf.
Feiten
In het beschrijvende deel van het Jaaroverzicht wordt voor elke haven een synthese gemaakt van de meest essentiële gebeurtenissen van het afgelopen jaar en de belangrijkste nieuwsfeiten over de hinterlandzijde van de havens.
Cijfers
In het cijferdeel van de publicatie wordt op systematische wijze verslag gemaakt van de meest recente evoluties in de 'meetbare' prestaties van de havens: maritieme trafiek, toegevoegde waarde en werkgelegenheid zijn de belangrijkste indicatoren. Ook wordt een overzicht gegevens van de overheidsuitgaven voor havens, wordt ingezoomd op de binnenvaarttrafiek van en naar de havens en wordt de havenarbeid in kaart gebracht.
In het verlengde van het Jaaroverzicht wordt ook via de website van de MORA heel wat statistische informatie verstrekt over de Vlaamse havens. Ook per kwartaal worden de trafiekcijfers opgevolgd en gecommuniceerd via Linkedin.
Beleid en planning
Advies uitbrengen over de mobiliteitsplanning en het mobiliteitsbeleid in Vlaanderen is een essentieel aspect van de decretale opdracht van de MORA. Decretaal werd voorzien dat de MORA reflecties levert over de bij het Vlaams Parlement ingediende beleidsnota’s en beleidsvoornemens. De adviezen moeten onder meer bijdragen tot het vormen van een beleidsvisie en het formuleren van de krachtlijnen van het te voeren beleid inzake mobiliteit.
De MORA onderlijnt de noodzaak van een langetermijnkader voor het beleidsdomein en engageert zich dan ook om hiervoor een maatschappelijk draagvlak te zoeken. Dit kan enkel door deze langetermijnvisie te laten aansluiten met de beleidsplannen binnen andere domeinen.
In het kader van planning en beleid adviseert de MORA ook over de programmadecreten en de verzameldecreten die de begroting begeleiden.
Voorts volgt de MORA ook de zogenaamde complexe projecten op, waarvoor een specifieke gefaseerde methodiek is uitgewerkt. Het zijn projecten van groot maatschappelijk en ruimtelijk-strategisch belang die om een geïntegreerd vergunningen- en ruimtelijk planproces vragen. Indien het complex project gelinkt is aan mobiliteit of logistiek, wordt de MORA via advisering betrokken in het proces.
Adviezen
In 2020 bracht de MORA 7 adviezen uit die zich situeren binnen het thema beleid en planning waarvan 1 op eigen initiatief.
In de kijker
Mobiliteitsvisie 2040
Het regeerakkoord 2019-2024 kondigt de opmaak van een Mobiliteitsvisie 2040 aan. De MORA engageerde zich om mee te werken aan de totstandkoming ervan.
Een eerste stap is de opmaak van toekomstscenario’s. In opdracht van het departement MOW voerde TomorrowLab een toekomstverkennend onderzoek uit. Vanuit de toekomstvisie zal een mobiliteitsvisie op middellange termijn ontwikkeld worden en een strategisch meerjarenplan met concrete acties. De MORA werd van bij de start mee betrokken. In elke fase van het proces konden de MORA-leden hun inhoudelijke inbreng doen. De MORA engageert zich ook om verder mee te werken aan de realisatie van het actieplan Roadmap 2040.
Advies over de Beleids- en Begrotingstoelichting 2020-2021
De BBT, als vervanger van de beleidsbrief, wil een stap in de richting van ‘prestatie geïnformeerd begroten’ zijn én een stap in de richting van een meer transparant begrotingsbeleid. Het document bundelt de informatie over het geplande beleid van de minister en de middelen die zij daarvoor wil aanwenden.
Volgens de MORA is het dringend tijd om de focus van het beleid te verleggen van het ontwikkelen van visies naar het uitvoeren van de noodzakelijke maatregelen voor de realisatie van de gekende doelstellingen.
Alle adviezen beleid en planning
- Advies beleidsnota- en begrotingstoelichting MOW 2020-202117 november 2020
- Advies programmadecreet begroting 202116 oktober 2020
- Advies fusie LOM17 juli 2020
- Advies afbakening Linkerscheldeoevergebied Antwerpen 24 april 2020
- Advies verzameldecreet 27 maart 2020
- Advies complex project Noord-Zuidverbinding Limburg 27 maart 2020
- Advies Vlaamse onderzoeksinstantie scheepvaartongevallen en -incidenten 20 maart 2020
Personenmobiliteit
Van bij de opstart van de Mobiliteitsraad zijn het personenvervoer en het mobiliteitsbeleid dat het vervoer van personen zo goed mogelijk moet organiseren één van de speerpunten. Het openbaar en collectief vervoer is één van de belangrijkste pijlers van het duurzaam mobiliteitsbeleid in Vlaanderen en ook een domein waar de MORA kort op de bal speelt. De concretisering van basisbereikbaarheid en de rol van De Lijn en andere actoren bij het invullen ervan is een belangrijk werkthema. Gezien de samenstelling van de MORA zijn de verplaatsingen in het kader van het woon-werkverkeer en de bereikbaarheid van de economische poorten zoals de havens en luchthavens bijzondere aandachtspunten.
Maatschappelijke uitdagingen zoals het klimaat, de congestie en het energievraagstuk vragen een integrale beleidsaanpak van de personenmobiliteit. Daarom werkt de MORA ook intensief rond het thema autogebruik en -bezit en de vele onderwerpen die met dit thema gelinkt zijn, zoals gedeelde mobiliteit of telewerken.
Adviezen
In 2020 bracht de Mobiliteitsraad 4 adviezen uit over het thema personenmobiliteit waarvan 1 op eigen initiatief.
In de kijker
Advies over de conceptnota Nieuwe regelgeving voor het openbaar vervoer tijdens pandemieën
Met de adviesvraag van het Vlaams Parlement over de conceptnota ‘Nieuwe regelgeving voor het openbaar vervoer tijdens pandemieën en de uitlopers ervan’ werd het middenveld in een vroeg stadium van de beleidsvorming betrokken.
Een pandemie brengt onzekerheid met zich mee en daarom is het belangrijk dat publieke dienstverlening optimaal verloopt. Ook in een pandemie moet openbaar vervoer veilig, betaalbaar, efficiënt en toegankelijk zijn en moeten reizigers goed begeleid en geïnformeerd worden.
In zijn advies gaf de MORA enkele concrete suggesties om specifieke problemen rond bezettingsgraad te remediëren.
De ontwikkeling van een druktemeterapp, het verbeteren van de doorstroming en het invoeren van variabele abonnementsformules kunnen bijdragen aan het bereiken van die optimale bezettingsgraad.
Variabele tarifering zal volgens de MORA een nauwelijks merkbare invloed hebben op vraagspreiding, en het invoeren van een reservatiesysteem voor bus- en tramvervoer werpt te grote drempels op voor het OV-gebruik.
Om tijdens een evoluerende pandemie snel te kunnen schakelen, adviseert de MORA ten slotte om op voorhand per ‘pandemiefase’ overeenkomstige maatregelen vast te leggen in draaiboeken én om deze gefaseerde maatregelen duidelijk te communiceren naar de burgers. Zo blijft ook tijdens een pandemie het vertrouwen in het Vlaams openbaar vervoer behouden.
Alle adviezen personenmobiliteit
- Advies Conceptnota nieuwe regelgeving openbaar vervoer tijdens pandemieën en uitlopers ervan 4 november 2020
- Advies verdere uitwerkingen mobipunten 1 oktober 2020
- Advies exploitatievoorwaarden individueel bezoldigd personenvervoer 26 juni 2020
- Advies ontwerp BVR benchmark basisbereikbaarheid16 januari 2020
Goederenmobiliteit
Goederenvervoer en logistiek zijn belangrijke actiedomeinen van het Vlaams mobiliteitsbeleid. De doelstelling om van Vlaanderen een logistieke topregio te maken staat hierbij centraal. De bereikbaarheid van de internationale knooppunten, zowel voor goederen als voor werknemers is in de werkzaamheden van de Commissie Goederenvervoer, Logistiek en Internationale Knooppunten een belangrijk aandachtspunt. Comodaliteit, waarbij de verschillende vervoersmodi niet afzonderlijk, maar als onderdeel van het totale mobiliteitssysteem worden beschouwd, is één van de centrale uitgangspunten voor de MORA. Verder werkt de MORA ook rond de economische impact van maatregelen zoals kilometerheffing, infrastructuurinvesteringen, lange zware vrachtwagens, enz.
Adviezen en andere initiatieven
In 2020 bracht de Mobiliteitsraad 5 adviezen uit over het thema goederenmobiliteit. Daarnaast bracht de MORA de publicatie “De Vlaamse havens - Feiten, statistieken en indicatoren voor 2020” uit.
In de kijker
Advies over de beroepsbekwaamheid voor bestuurders van LZV’s
Voor het besturen van een LZV is een bekwaamheidsattest vereist. Het besluit bepaalt de voorwaarden en de modaliteiten van de opleiding en het examen. Het besluit waarover de MORA adviseerde bepaalt de voorwaarden en de modaliteiten van de opleiding en het examen voor de bestuurder van een langere en zwaardere vrachtwagen of LZV. In zijn advies doet de Raad een aantal concrete voorstellen tot aanpassing, o.a.:
Vanaf het ogenblik dat het besluit in werking treedt, kan geen certificaat in Nederland meer behaald worden. Maar op dat ogenblik zullen ook nog geen Vlaamse centra erkend zijn. Dit betekent dat geïnteresseerden tussen het ogenblik dat het besluit in werking treedt en het ogenblik dat er een eerste opleidingscentrum erkend is, geen Nederlandstalige opleidingen kunnen volgen. De MORA vraagt in zijn advies om deze lacune weg te werken.
Volgens de MORA is de vooropgestelde opleidingstermijn van vijftien dagen te kort. De Raad stelt voor om voor de termijn van de opleiding en het examen minimum één maand te voorzien.
Voorts vraag de MORA om de erkenning van Europese beroepskwalificaties en de modaliteiten ervan, in het besluit meer te expliciteren zodat duidelijk is of beroepsbekwaamheidsattesten uitgereikt in andere Europese landen (andere dan Nederland) ook (automatisch) geldig zijn in Vlaanderen na de inwerkingtreding van dit besluit.
Alle adviezen goederenmobiliteit
- Advies handhaving bescherming verkeersinfrastructuur 30 oktober 2020
- Advies havenverkeersverordening haven van Antwerpen 25 augustus 2020
- Advies beroepsbekwaamheid bestuurder LZV 26 juni 2020
- Advies begeleiding uitzonderlijk vervoer26 juni 2020
- Advies omzetting richtlijn vakbekwaamheid 31 januari 2020
Mobiliteit in haar omgeving
Verkeer en transport hebben een belangrijke impact op de directe omgeving en het milieu.
Hoewel de eco-efficiëntie van de transportsector er sterk op vooruit blijft gaan, zijn nog aanzienlijke inspanningen nodig om de milieu- en gezondheidsimpact van het verkeer nog verder terug te dringen. Deze maatschappelijke uitdagingen vragen bijsturing aan het huidige mobiliteitssysteem. De MORA ziet het als een belangrijke opdracht om de transitie naar duurzame mobiliteit op een objectieve wijze in het maatschappelijk debat te brengen. Daarom pleit hij voor een integrale beleidsstrategie gericht op een efficiënter en duurzamer gebruik van de vervoersmodi.
Naast milieu is verkeersveiligheid een belangrijk thema in de werkzaamheden van de MORA. In vergelijking met andere Europese regio’s moet Vlaanderen nog een inhaalbeweging maken op het vlak van verkeersveiligheid. Vlaanderen heeft wel de ambitie om het aantal doden en dodelijk gewonden tot nul te herleiden en daarbij één van de beste Europese regio's op het gebied van verkeersveiligheid te worden. De MORA volgt nauwgezet op hoe de vooropgestelde doelstellingen kunnen bereikt worden.
Adviezen
In 2020 bracht de Mobiliteitsraad 1 advies uit over het thema mobiliteit in haar omgeving.
In de kijker
Advies over het CDNI-verdrag
Het CDNI-verdrag verbiedt het ontgassen van binnenschepen in de atmosfeer. In het advies geeft de MORA vooral aandachtspunten mee voor het vervolgtraject. Het moet een taak voor de Vlaamse overheid zijn om alle actoren in de logistieke keten te wijzen op hun rol en verantwoordelijkheden om het Verdrag uit te voeren, ook als dat financiële consequenties met zich zou meebrengen. De MORA vraagt de Vlaamse overheid om voldoende op te volgen dat het principe dat de vervuiler betaalt wordt uitgevoerd. Daarnaast ziet de MORA het als een taak voor de overheid om voor een goed investeringsklimaat te zorgen voor dienstverleners van gecontroleerde ontgassingsdiensten.
Alle adviezen mobiliteit in haar omgeving
- Advies CDNI-Verdrag24 april 2020
Sprekers, pers en kerncijfers
De MORA nodigde op zijn raadsbijeenkomsten en op de bijeenkomsten van de MORA-commissies tal van sprekers uit voor toelichting, kennisdeling en debat. Een overzicht:
In de Algemene Mobiliteitsraad
De algemene Mobiliteitsraad kwam 10 maal bijeen in 2020.
Op 29 mei traden Filip Boelaert, secretaris generaal van het departement MOW en Ilse Hoet, afdelingshoofd afdeling beleid, met de Mobiliteitsraad in dialoog over het beleid, strategie en opvolging van de effecten van de corona-pandemie op het Vlaamse Mobiliteitsbeleid.
Op 24 april en 30 oktober heeft Bart Devoldere van TomorrowLab het verloop en het proces van de totstandkoming van de Mobiliteitsvisie 2040 toegelicht.
In de MORA-commissie Personenmobiliteit
Op de MORA-commissie PMO van 28 januari 2020 gaf Karl Vermaercke van het departement MOW een stand van zaken van het bestek voor de internationale benchmarkstudie van De Lijn. Ook Astrid Van Vosselen van het departement MOW was aanwezig om het debat over het Geïntegreerd Investeringsprogramma te ondersteunen en Joke Lievens van het departement MOW om het debat over de onderzoeksagenda te ondersteunen.
Op 18 februari gaf Johan Van Looy, Directeur Strategie van De Lijn, een toelichting over de strategische visie van De Lijn en gaven Joni Junes en Maarten Matienko van VAB en Laurien Spruyt van Bond Beter Leefmilieu een toelichting over hun standpunten met betrekking tot de lage emissiezones in Vlaanderen.
Op 12 mei gaf Karl Vermaercke van het departement MOW een toelichting over het ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering betreffende wijzigingsbepalingen aan de exploitatievoorwaarden voor het individueel bezoldigd personenvervoer
Op 3 september gaf Koen De Broeck van De Lijn een toelichting over het ontwerp BVR ‘Kwaliteitseisen kernnet en aanvullend net’. Laura May van het departement MOW een gaf toelichting over het ontwerp BVR ‘Mobipunten’ en Ellen Vercaigne en Peter Hofman van het departement MOW gaven een toelichting over het ontwerp BVR ‘Regionale mobiliteitsplannen en milieueffectrapportage’. Ook Dominique Ameele van het departement MOW ondersteunde het debat. Erwin Vermeulen, Raadgever Mobiliteit van het kabinet van minister Peeters gaf duiding bij de ‘Conceptnota Deconsolidatie en externe financiering De Lijn’.
Op 13 oktober gaf mevr. Karin Brouwers, Vlaams Parlementslid voor CD&V, duiding bij de ‘Conceptnota nieuwe regelgeving OV tijdens pandemieën en de uitlopers ervan’.
In de MORA-commissie Goederenvervoer, Logistiek en Internationale Knooppunten
De Commissie Goederenvervoer van 21 januari stond in het teken van multimodaal vervoer. Tijdens de vergadering verwelkomden de commissieleden Jan Blomme, gewestelijk havencommissaris, die zijn ervaringen deelde over het creëren van een modal shift in goederenstromen van en naar de haven. Ook twee MORA-leden kwamen hun gemeenschappelijk project voorstellen over handling cheques om multimodaal vervoer te stimuleren: Isabelle De Maegt van Febetra en Paul Hegge van het Belgium Rail Freight Forum.
In het kader van het advies over het Verzameldecreet kwam Valère Donné, projectleider van het departement Mobiliteit en Openbare Werken, het voorstel van nieuwe wegencategorisering toelichten tijdens de commissievergadering van 10 maart.
De Vlaamse Havenstrategie vormt de basis van een nieuw havenbeleid. Op 29 september kwam Ilse Hoet, afdelingshoofd van de afdeling Beleid van het departement MOW, de principes van het nieuwe havenbeleid toelichten. Op 8 december lichtte Dries Vervoort, coördinator maritieme zaken en luchthavens van het departement MOW, de conceptnota 'Vlaamse Havenstrategie' toe als voorbereiding voor het MORA-advies hierover dat begin 2021 werd gepubliceerd.
Op 29 september gaf Yves Goossens van studiebureau Rebel een toelichting over het proces en de methodiek voor de opmaak van een logistieke visie in de vervoerregio’s die door het studiebureau worden begeleid. Daarna zoomde hij ook in op de stand van zaken in de vervoerregio Limburg.
Tijdens de vergadering van 8 december ontving de commissie Thomas Christiaens, Coördinator intelligent en duurzaam transport van het departement MOW. Hij kwam de Visie Goederenvervoer Vlaanderen voorstellen.
Ad hoc werkgroepen
Op 14 januari 2020 vond een extra werkgroep plaats in teken van het advies op het ontwerp BVR benchmark basisbereikbaarheid en werd het natraject verder vormgegeven.
Om het participatietraject voor de totstandkoming van de Mobiliteitsvisie 2040 mogelijk te maken, organiseerde de MORA negen extra vergaderingen: een startevent op 21 februari, twee denksessies over de toekomstverkenningen met de Commissie Personenmobiliteit op 12 mei, twee denksessies over de toekomstverkenningen met de Commissie Goederenvervoer op 14 mei, op 6 juli waren er twee sessies over de sneuveltekst van de Mobiliteitsvisie, op 16 oktober bespraken we de beknopte visie met de Commissie Personenmobiliteit en op 19 oktober met de Commissie Goederenvervoer. Alle sessies werden begeleid door TomorrowLab.
Op 19 november organiseerde de MORA een extra vergadering over de wegencategorisering. Tijdens deze sessie kregen de MORA-leden van Nathan Rockelé, beleidsmedewerker wegenbeleid bij het departement MOW, de stand van zaken van de invoering van de wegencategorisering. De doelstellingen, de basisprincipes, de selectiemethode, de inrichtingsprincipes, de timing van de vervolgstappen en de mogelijkheden tot participatie kwamen aan bod.
Events
Op 21 februari organiseerde de MORA voor de leden van de Algemene Mobiliteitsraad en beide Commissies een startevent voor het participatietraject rond de Mobiliteitsvisie 2040. Bart Devoldere, Dorothy Mingneau en Jeroen Baeten van TomorrowLab gaven een introductie over de mogelijkheden van toekomstverkenningen. Vervolgens werden er vier werkgroepsessies gehouden, telkens over één toekomstscenario. Filip Boelaert, secretaris-generaal van het departement MOW, sloot het event af met een overzicht van de verdere stappen in het proces van de totstandkoming van de Mobiliteitsvisie 2040.
De MORA uitgenodigd
Tussen 5 oktober en 9 oktober 2020 vond het tweejaarlijkse Vlaamse Fietscongres plaats. Door de COVID-19-crisis kon het congres niet doorgaan in gaststad Antwerpen maar werd gekozen voor een online congres gespreid over meerdere dagen. Al snel kwam de vraag naar digitale content voor het congres.
De MORA greep deze kans en werkte samen met de Vlaamse Stichting Verkeerskunde en een aantal van de MORA-leden aan een videopresentatie over de fietsbereikbaarheid van de economische poorten. Op deze manier kon een belangrijk hoofdstuk uit het Mobiliteitsverslag 2020 uitgelicht worden en de boodschap breder verspreid worden.
De videopresentatie over de fietsbereikbaarheid van de economische poorten vindt u hier.
MORA in de pers
15 januari
Apache
Over het succes van de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB en de verschillende context met verschillende beheersovereenkomsten waarin vervoersmaatschappijen MIVB in Brussel en De Lijn in Vlaanderen moeten opereren.
28 januari
Flows
Over de publicatie van de definitieve, uitgesplitste tonnagecijfers van de vier Vlaamse zeehavens.
5 mei
Flows
Over de cijfers van de maritieme trafiek in de Vlaamse havens voor de eerste drie maanden van het jaar.
29 mei
De Standaard online - HLN online
Over de wijziging van het uitvoeringsbesluit bij het Taxidecreet (De Vlaamse regering schrapt de regel dat er minstens 15 minuten moet gewacht worden op een bestelde taxi).
2 juli
De Standaard
Over de wijziging van het uitvoeringsbesluit bij het Taxidecreet. Over het verzamelen van gedetailleerde ritgegevens voor de taxi’s.
8 juli
Flows
Over de opleiding van kandidaat LZV-chauffeurs
26 augustus
Flows
Over de jaarlijkse overzichtscijfers van de prestaties van de Vlaamse havens.
18 september
HLN online
Over het schrappen van de regel dat er minstens een kwartier moet gewacht worden op een bestelde taxi.
18 september
Flows
Over het jaarlijkse Mobiliteitsverslag van de MORA dat gewijd is aan de fiets.
26 oktober
Flows
Over het besluit van de Vlaamse Regering dat een wettelijk kader creëert voor de beroepsbekwaamheid van bestuurders van langere en zwaardere vrachtwagens (LZV’s).
6 november
Flows
Over de cijfers van de maritieme trafiek in de havens van Antwerpen, North Sea Port Flanders, Zeebrugge en Oostende van januari tot september 2020.
Kerncijfers
De MORA verzamelt jaarlijks een set van kerncijfers die de toestand van de mobiliteit in Vlaanderen situeren. De kerncijfers worden telkens opgenomen in het mobiliteitsverslag/mobiliteitsrapport en zijn ook terug te vinden op de website van de MORA.